Artykuły

19 lip 2021

Główny układ zgodności tkankowej

Główny układ zgodności tkankowej MHC (ang. major histocompatibility complex) odkryto podczas badań dotyczących przeszczepu skóry myszy. Ludzkie MHC nazwano mianem HLA (ang. human leukocyte antigens), a antygeny tego układu odkryto po raz pierwszy na białych krwinkach człowieka.

Autor: Natalia Koj

Komórki macierzyste – kameleon organizmu

Przystosowanie kameleona do życia w nieprzyjaznych warunkach jest naprawdę zaskakujące i wyjątkowe. Dzięki zmianie ubarwienia może bez problemu wtopić się w otoczenie. Jest to jednak umiejętność naśladowania środowiska, przecież jaszczurka nie zmieni się nagle w liście drzewa, na którym siedzi. W naszym organizmie są jednak wyjątkowe komórki, które w sprzyjających warunkach mogą nie tyle upodobnić się do innych wyspecjalizowanych komórek, a po prostu się w nie przekształcić. Są to tak zwane komórki macierzyste.

Trzy generacje sekwencjonowania DNA

Zakończenie Human Genome Project w 2003 r. rozpoczęło nową epokę szybkich, dokładnych i przy tym coraz mniej kosztownych technologii analiz genomu. Przełomem badań genetycznych stało się wdrożenie metod sekwencjonowania, zwłaszcza sekwencjonowania następnej generacji (NGS). Jest to proces, który pozwala jednak uchwycić podstawę istnienia wszystkich żywych organizmów. Początkowo dekodowanie genomu było „zabawą” dla wybranych, a dziś laboratoria badawcze mogąu zamówić tę usługę. Co roku odkrywanie tajemnic informacji genetycznej, transkryptomicznej i epigenomicznej staje się coraz łatwiejsze.

Gen CCR5, jako klucz do chorób

CCR5-delta32 jest mutacją genu, która objawia się tylko u 1% mieszkańców Ziemi. Osoby posiadające w obu allelach tę mutację są odporne na choroby, takie jak ospa, dżuma i HIV. U osób, u których jest tylko jedna kopia tej mutacji (20% ludności świata) występuje ryzyko zarażenia się wirusem HIV, ale w mniejszym stopniu niż u innych.

Udostępnianie danych naukowych w biologii i medycynie

Codziennie posługujemy się różnymi wynalazkami, ale ich autorem jest ktoś inny. Prawdopodobnym jest, że mieszka on w innym miejscu, stworzył swoje dzieło w innym czasie. Tym niemniej, nie jest to barierą w powszechnym wykorzystywaniu. Całkiem inaczej sprawa wyglądałaby, gdyby nie było dostępu do informacji na temat wynalazków. W takim wypadku utrudnione byłoby nie tylko szerzenie postępu, ale także ciężej byłoby ulepszać obecne wytwory czy wprowadzać innowacje. Oprócz tego informacja o wynalazku pozwala w krótszym czasie określić jego znaczenie i wiarygodność, czy ma on sens i prawo istnieć.

Narzędzia informatyczne w biologii

W ostatnich latach bioinformatyka zyskała ogromną popularność w świecie nauki. Około jednej lub dwóch dekad temu, ludzie postrzegali biologię i informatykę jako dwie oddzielne dziedziny. Według tamtego podejścia jedni badacze zbierają informacje o żywych istotach i ich funkcjonowaniu, podczas gdy informatycy rozwijają możliwości komputerowe. Bioinformatyka połączyła jednak jedno i drugie.

Sztuczna inteligencja w medycynie

Żyjemy w czasach, w których jesteśmy otoczeni duża ilością danych cyfrowych. Rozwój rynku urządzeń takich, jak komputery i smartfony, a także dostęp do Internetu pozwoliły na szybki wzrost ilości danych. Postęp w ich zdobywaniu dotyczy wielu dziedzin, ale przede wszystkim jest charakterystyczny dla medycyny.