Opis stanowisk

SBK4

Stanowisko Stary Brześć Kujawski nr 4 Średniowiecze (XII – XVI w.)

Stanowisko Stary Brześć Kujawski nr 4

Średniowiecze (XII – XVI w.)

 

Szesnastowieczny Brześć był miastem średniej wielkości. Liczba jego mieszkańców od wczesnego średniowiecza rosła i w 1494r. wynosiła około 1200 – 2000 osób. Swoje warsztaty mieli tu m.in. kuśnierze, krawcy, kowale, garncarze, tkacze, szewcy, postrzygacze sukna, miecznicy, piwowarzy, było także 11 kupców, 4 rodziny posiadały rolę.

Cmentarzysko w Starym Brześciu Kujawskim (stanowisko nr 4) zostało odkryte przypadkowo na przełomie lat 20. i 30. XX w. Zlokalizowane jest na wzgórzu – piaśnicy, z którego od około 1890 r. pozyskiwano piasek na budowę lokalnej cukrowni i dróg. Kiedy więc w 1955 r. rozpoczęto prace wykopaliskowe, ok. 60% jego powierzchni było już zniszczone. O wielkości tego cmentarza może świadczyć fakt, że na ocalałych 40% odkryto łącznie 1034 groby.

Charakter zarówno cmentarza, jak i pochówków może wskazywać, że w tym czasie ścierały się jeszcze magia i wierzenia pogańskie z obrzędami chrześcijańskimi. Ślady dawnych wierzeń to m.in. 3 pochówki, gdzie w ustach zmarłego znajdowała się moneta oraz jeden symboliczny (bez szkieletu, ale z naczyniem).

W porównaniu z wczesnośredniowiecznymi cmentarzyskami SBK4 posiada wyraźnie mniejszy odsetek pochówków z wyposażeniem. Zabytki występowały jedynie w 13% grobów i były to głównie noże żelazne, kabłączki brązowe (niektóre posrebrzane), pierścienie z brązu, szklane koraliki, diademy brązowe, krzesiwa z żelaza. W jednym tylko przypadku znaleziono dobrze zachowaną krajkę lnianą z trójkątnym ornamentem oraz złotą bransoletę. Skąpe wyposażanie zmarłych jest cechą typową dla chrześcijaństwa. Na wpływ nowej religii wskazuje również sama organizacja cmentarza. W jego centralnym punkcie widoczne są fundamenty dużej budowli, która jednak nie zachowała się do czasów współczesnych. Prawdopodobnie był to kościół lub kaplica cmentarna. Poza tym zmarli chowani byli ze skrzyżowanymi rękoma, co również wskazuje na obrządek chrześcijański.